DAW 2.0 B.V.

Transparantie via de controleverklaring

De accountant communiceert met het maatschappelijk verkeer via de verklaring die hij afgeeft bij de door hem gecontroleerde jaarrekening. Al geruime tijd wordt gesproken over de vraag of de accountant niet meer informatie met het maatschappelijk verkeer moet delen. Deze discussie – die onder invloed van de financiële crisis sinds 2008 scherper werd gevoerd – heeft er toe geleid dat met ingang van 2014 bij de jaarrekening van alle organisaties van openbaar belang in Nederland een uitgebreide controleverklaring moet worden afgegeven. Ik schreef hier eerder over op 16 september 2015. Deze controleverklaring wordt ‘uitgebreid’ genoemd, omdat in deze verklaring de accountant nu ook informatie moet verstrekken over de risico’s die hij heeft gesignaleerd en hoe hij daarop in zijn controle is ingegaan. Hij moet informatie verstrekken over de nauwkeurigheid (materialiteit) waarmee hij de jaarrekening heeft gecontroleerd, over de controle van de groep waartoe de onderneming behoort en over de communicatie met de raad van commissarissen. De opzet is dat deze verklaring tot meer inzicht bij het maatschappelijke verkeer moet leiden.

Beursgenoteerde ondernemingen zijn organisaties van openbaar belang. Een eerste inventarisatie leert dat de bij de jaarrekeningen 2014 afgegeven controleverklaringen grote verschillen vertonen in redactie, in omvang, in aantallen risico’s en in de aard van de risico’s. Dit is voor mij aanleiding geweest om bij de Rijksuniversiteit Groningen een onderzoeksprogramma op te starten waarin deze controleverklaringen de komende jaren nauwkeurig worden gevolgd.

Wat bijzonder is, is de reactie van accountants op deze nieuwe controleverklaring. Gesprekken met accountants leveren op, dat zij huiverig lijken te zijn om deze uitgebreide controleverklaring af te geven. Het bijzondere is, dat de accountant in de verklaring zaken opschrijft die hij al lang weet (de materialiteit, de relevante risico’s en dergelijke). Sterker nog, hij deelt deze informatie tegenwoordig met zijn cliënt voordat de controle van de jaarrekening begint. En dan blijkt dat het opnemen van deze informatie in de verklaring een intensieve inmenging van het vaktechnisch of wellicht juridisch bureau van de accountantsorganisatie vraagt. Indien namelijk en cliënt vrijwillig vraagt om de nieuwe uitgebreide controleverklaring bij de jaarrekening, wordt fijntjes opgemerkt dat dit de controle van de jaarrekening € 8.000 tot € 15.000 duurder maakt. Dit klinkt als het opwerpen van een financiële drempel. Ik kan het even niet volgen.

Sun, 03 January